Etik ve iş yapma kuralları

Her birimiz görevlerimizi Kurallara uygun olarak yerine getirmekten sorumluyuz.

Her bir Güneş Ekpres Havacılık A.Ş. (“SXS”) ve SunExpress Deutschland GmbH (“SXD”) (Birlikte “SunExpress” veya “Şirket”) çalışanının sorumluluğu bu Kuralları okuyup anlamak ve ilkelerine uymaktır ve tüm çalışanların Şirket tarafından talep edilen düzenli eğitimlere katılması gerekmektedir. Herhangi bir karar veya eylem hakkında şüphe içinde olmanız durumunda, kendinize aşağıdaki soruları sorunuz:

• Yasalara uygun mu?
• Etik mi?
• Kurallarımıza uygun mu?
• Değerlerimiz ve kültürümüzü yansıtıyor mu?

Yukarıdaki soruların tamamına kendinizden emin olarak “evet” cevabını verebiliyorsanız, rahatlıkla hareket edebilirsiniz. Ancak, yukarıdaki sorulardan herhangi birine “hayır” cevabı vermeniz durumunda, karar ve/ veya eylemin SunExpress ve sizin açınızdan ciddi sonuçları olabileceğinden DEVAM ETMEYİN. Halen emin olmamanız durumunda, amirinizin tavsiyesini alınız.

Amirinize danışmış olsanız bile konunun departmanınız açısından halen risk oluşturması veya Şirkette departmanınızla ilgili olmayan ancak sizin şahit olduğunuz bir risk olması durumunda, ilgili sorunun nereye iletileceği konusunda tavsiye almak için Kurumsal Uyum Yöneticisini bilgilendirme sorumluluğu size aittir.
Tüm Yönetim Kademeleri, ekiplerinin Kuralları anlamasını sağlamalı, iyi bir örnek olarak liderlik etmeli, açık ve yapıcı iletişime teşvik etmeli, ilgili düzeltici önlemleri almalı ve çalışanlarımızı desteklemelidir.

Acenteler, müşteriler, tedarikçiler ve tüm diğer kişilerin gizli bilgilerini korumamız ve kanun aksini gerektirmediği sürece bunları sadece Şirket içinde, istihdam sürecinde ve sonrasında ancak bilinmesi gerektiği kadarıyla açıklamamız gerekmektedir.

Rakiplerimiz de dahil olmak üzere herhangi bir kişi ile ilgili gizli bilgileri yasa dışı veya etik olmayan yollarla kabul etmemeliyiz.

Aynı zamanda, daha önceki işverenimiz ve geçmişte ilişki içinde olduğumuz kişiler, ailemiz, akrabalarımız ve arkadaşlarımıza karşı olan gizlilik yükümlülüklerimizi yerine getirmeliyiz.

Özel ve gizli bilgiler, diğer şeylerin yanı sıra, pazarlama planları, satış ve pazarlama verileri, müşteri ve çalışan kayıtları, araştırma verileri ve teknik veriler, imalat teknikleri, fiyat bilgileri, stratejileri ve yeni ürünler ve hizmetlere ilişkin bilgiler, geçmiş ve gelecekteki iş planları, müşteri ve tedarikçi bilgileri ve finansal ve işletme bilgilerini kapsamaktadır. Bu bilgiler Şirket prosedürlerine uygun olarak korunmalı ve sadece Şirket faaliyetleri ile ilgili olarak kullanılmalı, yetki verilmediği sürece açıklanmamalıdır.

Patentler, ticari sırlar, telif hakları, isimler ve ticari markalar, bilimsel ve teknik bilgi, knowhow (bir alanda sahip olunan uzmanlık) ve Şirket faaliyetleri esnasında geliştirilen deneyim de dahil ancak bunlarla sınırlı olmayan Şirkete ait fikri mülkiyet haklarının korunması Şirketin rekabet avantajının devam ettirilmesi açısından son derece önemlidir.  Şirketin fikri mülkiyet haklarına ek olarak, başkalarının geçerli fikri mülkiyet haklarına da saygı duymalıyız. Başkalarına ait fikri mülkiyet haklarının yetkisiz bir şekilde kullanılması Şirketin hukuk davaları ve tazminatlara maruz kalmasına neden olabilir. Fikri mülkiyetin çalınması ve haksız bir şekilde kullanılması, Şirket ve ayrıca bizler açısından ciddi para cezaları ve cezai yaptırımlarla sonuçlanabilir.

Gizlilik sadece işle ilgili bilgiler için değil, aynı zamanda Şirketin çalışanları, eski çalışanları, iş başvurusu yapanlar, danışmanlar, müşteriler ve diğer ilgili kişilerin kişisel verileri açısından da geçerlidir. Şirketin elinde bulunan tüm bu kişisel verileri aşağıdaki ilkeleri uygulayarak korumalı ve gizli tutmalıyız:

Kişisel veriler, gizliliği sağlamak adına uygun önlemler alınarak toplanır, işlenir, saklanır ve aktarılır ve sadece bunları bilmek için meşru nedenleri olan veya bunlara erişimi olan kişiler tarafından erişim sağlanmaktadır.

Kişisel verileri sadece meşru ve açık bir şekilde tanımlanmış olan amaçlar doğrultusunda toplar, işler ve kullanırız. Erişim sağladığımız veriler ve bilgiler sadece izin verildiği kadarıyla kullanılabilir. Gerekmesi durumunda, kişilerden kişisel verilerin toplanması, işlenmesi, aktarılması ve saklanması konusunda onay vermesi istenecektir. SunExpress, ilgili tüm veri koruma kanunlarına uymayı mutlak bir şekilde taahhüt etmektedir.

Hepimiz, fikri mülkiyet hakları da dahil olmak üzere Şirket varlıklarının korunması ve bunların verimli bir şekilde kullanılması için çaba göstermeliyiz. Şirket varlıklarını, kayıp, hasar, yanlış kullanım veya çalınmaya karşı korumak için makul her türlü gayreti göstermelisiniz. Bu çabalara aşağı belirtilenler de dahil olmak üzere ancak bunlarla sınırlı olmaksızın:

• Şirket varlıklarının kaybı, zarar görmesi, yanlış kullanılması veya çalınmasına neden olabilecek durumlar konusunda dikkatli olmalı ve gördüğünüz tüm kayıp, zarar, yanlış kullanım veya hırsızlıkları bildirmelisiniz.
• Şirket varlıklarından herhangi birini gerekli yetki olmaksızın kullanmayın, aktarmayın, ele geçirmeyin, ödünç vermeyin, satmayın veya bağışlamayın.
• Şirketin harcanan fonlar karşılığında iyi bir değer elde etmesini sağlamak için makul adımlar atın.
• Şirket varlıklarını kanunun ihlal edilmesine neden olacak veya bunu kolaylaştıracak şekilde kullanmayın.
• Başkaları tarafından Şirkete emanet edilen varlıkları Şirket varlıklarıymış gibi kullanın ve koruyun.
• Dikkatsizlik ve israfın Şirketin karlılığı üzerinde doğrudan etkisi vardır. Şirketin mülkiyetinde bulunan malzeme, mal ve ekipman Şirket işleri dışındaki amaçlarla kullanılmamalıdır.
• Şirket varlıklarının çalınması ve/ veya yolsuzluk her ne şekilde olursa olsun iş akdinin feshedilmesi ve/ veya ceza soruşturması ile sonuçlanacaktır.

Dünyanın her neresinde olursanız olun ilgili kanun ve yönetmeliklere uymalısınız. Kanun ve yönetmeliklerin doğru bir şekilde yorumlanması veya sonuçları hakkında şüpheniz olması durumunda, SXS Hukuk Müşavirliği ve SXD Baş Hukuk Müşavirinden tavsiye alın.

İş ortaklarımızın güvenini üstlendiğimiz sözleşme yükümlülüklerine uyarak kazanırız. Tüm çalışanlar Şirketin yerine getirmek zorunda olduğu sözleşme yükümlülüklerine uymalıdır.

SunExpress Yöneticileri ve Çalışanları, SunExpress’in faaliyet gösterdiği her yerde kurumsal prosedürlerimizin tamamını uygulamalıdır.

SunExpress,  rakiplerimizle ve bizimle veya bizim için iş yapan diğer işletmelere karşı adil ve yasalara uygun eylemlerde bulunarak rekabete dayalı iş ortamında başarılı olmayı taahhüt eder.

Çalışanlarımız en değerli varlığımız ve başarımızın en önemli mimarlarıdır. Bu nedenle, SunExpress kişilere saygı ve onların katılımını sağlamaya dayalı bir kültürü benimsemektedir ve insan hakları ve onuruna karşı olan karar veya eylemlere sıfır tolerans göstermektedir.

Saygı görmek, dürüst ve profesyonel bir davranışla muamele görmek ve başkalarına size davranmalarını istediğiniz şekilde davranmak anlamına gelir.

Cinsiyet, yaş, ırk, ulusal köken, din, cinsel yönelim, engel veya yasalarla korunan diğer sınıflara dayalı olarak tacizde bulunmak veya ayrımcılık yapmak kesinlikle yasaktır ve disiplin önlemi ile sonuçlanacaktır.  Taciz, kırıcı dil veya uygun olmayan şakalar gibi misilleme niteliğinde veya küçültücü veya düşmanca olan faaliyetler dahil olmak üzere farklı formlar alabilir. Bu tür davranışlar, teşvik etmek istediğimiz ekip ortamı açısından zararlıdır. Her birimiz, ayrımcılığın olmadığı ve her çalışanın adil bir muamele gördüğü katılımcı bir iş ortamı sağlamaktan sorumluyuz.

SunExpress çalışanları yeteneklerine göre ve yaş; cinsiyet; engel; evlilik durumu; ırk veya renk; ulusal köken; cinsel veya dini yönelim veya yasalarla korunan diğer sınıf ve statüleri dikkate almaksızın istihdam eder, terfi ettirir, geliştirir ve ödeme yapar.

Çalışanlarımız, müşterilerimiz ve iş ortaklarımız taciz, ayrımcılık ve misillemeyi engellemeye yönelik yasaklarımıza uymalıdırlar. Tacize yönelik veya ayrımcı bir davranışa şahit olmanız veya bunları deneyimlemeniz durumunda, bu eylemi gerçekleştiren kişi olmaması şartıyla amirinize ve İnsan Kaynakları Direktörlüğüne bildiriniz. Çözümün bir parçası olabilirsiniz. Hepimizin saygılı ve kapsayıcı iş ortamını devam ettirmek için birlikte çalışmamız gerekmektedir.

Uçuş ve mühendislik kayıtlarının, envanter kayıtlarının, kalite raporlarının, masraf hesaplarının, defterlerinin ve faaliyetlerimiz ile ilgili tüm diğer kayıtların doğru ve güvenilir bir şekilde tutulmasını sağlayın. Tüm bilgiler ve belgeler gerekli destekleyici doküman ile birlikte arşivlenmelidir.

Bu sorumluluk tüm SunExpress çalışanlarına ait olup,  Şirketin itibar ve kredibilitesini yansıtmaktadır. Aynı zamanda, Şirketimizin yasalar ve yönetmeliklere ilişkin yükümlülükleri yerine getirmesini sağlar.

Mali tablolarımız ve diğer yasal beyanlarımızın bütünlüğü faaliyetlerimizin başarılı bir şekilde yürütülmesi ve hissedarlarımız, müşterilerimiz, iş ortaklarımız ve diğer paydaşlarımızın güven ve itimadının devam ettirilmesi açısından kritik önem taşımaktadır.  Finansal raporlama sürecine dahil olmanız durumunda, mali tabloların doğru, tam, objektif, ilgili ve anlaşılır olmasını sağlamak konusunda özel sorumluluğa sahipsiniz. Tüm finansal bilgiler doğru ve tam olmalı ve ilgili muhasebe ilkeleri ve yasal gerekliliklere uygun olmalıdır.

Tüm SunExpress çalışanları, tüm çalışanlarımız, misafirlerimiz, ziyaretçilerimiz ve iş arkadaşlarımız için sağlıklı, güvenli ve emniyetli bir ortam sağlamak konusunda önemli bir rol oynamaktadır.

Tüm SunExpress tesisleri için geçerli olan sağlık ve güvenlik yönetmelikleri ve mevzuatına her zaman uyun. Sorumlu bir şekilde davranın ve gereksiz riskler alarak iş sağlığı ve güvenliğini tehlikeye atmayın.

Menfaat çatışması, şahsi, sosyal, finansal veya siyasi menfaatleriniz ve SunExpress menfaatleri arasında bir ihtilafa neden olan veya olduğu düşünülen herhangi bir durum veya faaliyettir. Menfaat çatışması, işinizi tarafsız ve Şirketin menfaatleri doğrultusunda verimli bir şekilde yapmanızı veya görevlerinizi yerine getirmenizi engelleyen yatırım, menfaat, şahsi veya iş ilişkisi veya diğer ilişkiler sonucunda meydana gelebilir. Menfaat çatışması aynı zamanda siz veya bir arkadaş veya aile üyenizin, sizin konumuzun bir sonucu olarak uygun olmayan bazı şahsi menfaatler elde etmesi sonucunda meydana gelebilir. Bir menfaat çatışması ile sonuçlanabilecek durumlarla ilgili olarak dikkatli olmalısınız ve menfaat çatışması olarak algılanabilecek herhangi bir ilişkinin açıklanması da dahil olmak üzere uygun önlemler almak için çatışmaya neden olabilecek durumları Kurumsal Uyum Yöneticisine bildiriniz. Menfaat Çatışması Kılavuzuna bakınız.

Herhangi bir durumda avantaj elde etmek için, kanuna aykırı olarak maddi veya manevi değere haiz bir teklif veya ödeme yapılması asla kabul edilemez ve sizi ve SunExpress’i cezai veya diğer hukuki davalarla karşı karşıya bırakabilir. Herhangi bir üçüncü tarafla iş ilişkisi başlatılması veya devam ettirilmesinin bir koşulu olarak dolaylı olarak bile olsa, Şirket için çalışan herhangi bir üçüncü tarafa (örneğin acente, danışman ve tedarikçi) ödeme, kredi, istihdam, istihdam vaadi, yatırım fırsatları, seyahat, hediye veya eğlence teklif edilmesi veya bunların kabul edilmesi yasaktır.

Faaliyetlerimizin niteliği gereği dünyanın dört bir yanında bulunan resmî kurumlarla sıklıkla ilişkiler kurmamız gerekmektedir. Bu kurumlardaki resmi görevliler ile olan ilişkiler karmaşık yasal kurallara tabidir ve bizler de rüşvet olarak değerlendirilen eylemlerle ilgili olanlar da dahil olmak üzere tüm yolsuzlukla mücadele kanunlarına uymayı taahhüt ediyoruz.

SunExpress ayrıca adımıza hareket eden üçüncü taraflarca yapılan uygunsuz ödemelerden de sorumlu tutulabilir. Bu yasak aynı zamanda, milliyetine bakılmaksızın, gerçek veya tüzel kişi olan iş ortakları, danışmanlar, seyahat acenteleri gibi üçüncü taraflar için de uygulanır. Rüşvetle mücadele kanunlarının ihlal edilmesi para veya hapis cezası ile sonuçlanabilir.  SunExpress, rüşveti dünyanın her yerinde kesinlikle yasaklamaktadır. Rüşvet doğrudan veya dolaylı olarak gerçekleştirilebilir ve meşru bir amaç için dahi olsa, herhangi bir kişiyi yolsuzluk yapmaya teşvik etmek veya görevi suiistimal etmesini sağlamak amacıyla değer ihtiva eden herhangi bir şey veya avantaj verilmesi, vaat edilmesi veya bunların o kişiden alınması, alınmasının kabul edilmesi, talep edilmesi veya kabul edilmesidir. Değer veya avantaj barındıran şey para olabilir; aynı zamanda krediler, hediyeler, eğlence, seyahat veya iyiliği kapsayabilir. Şüpheye düşmeniz durumunda, bunu yapan kişi değilse amirinize ve Kurumsal Uyum Yöneticisine danışınız.

Tedarikçilerimize, müşterilerimize ve SunExpress ile iş yapan diğer kişilere hediye, bağış, sponsorluk, etkinlik davetiyesi veya eğlence davetiyesi verilmesi veya onlardan kabul edilmesi, veya bir dernek veya kuruluşa üye olunması uygun ve makul bir şekilde yönetilmediği takdirde, kararlarımız ve dürüstlüğümüz konusunda birtakım algılara neden olabilir ve marka ve itibarımızı potansiyel olarak etkileyebilir.

SunExpress ile iş ilişkisi olan herhangi bir Üçüncü Tarafın, çalışanlarının değeri küçük dahi olsa herhangi bir hediye veya yemek davetini kabul etmesini yasaklayan özel politikaları olabilir.  SunExpress çalışanları bu Üçüncü Taraf Şirketlerin politikalarına kesin olarak uymalıdır.

İlgili kurallara tabi olmak kaydıyla hediye, bağış, sponsorluk, etkinlik ve eğlence daveti teklif edebilir veya kabul edebilirsiniz.

Daha fazla detay için, SunExpress’in Etkinlik ve Hediye Kurallarına ve Bağış, Sponsorluk, Üyelik Kurallarına bakınız.

Her birimizin müşteriler, tedarikçiler, rakipler, iş ortakları ve iletişim içerisinde olduğumuz diğer kişilerle olan faaliyetlerimizde adil, dürüst ve etik bir şekilde davranmamız gerekmektedir. Manipülasyon, gizleme, özel bilgilerin kötüye kullanılması, maddi olguların yanlış beyan edilmesi veya diğer etik olmayan rekabet uygulamaları ile herhangi bir kişiye haksız avantaj sağlayamayız. Satış ve pazarlama bilgilerimiz ve tanıtımlarımız dürüst ve doğru olmalı ve asla yanıltıcı olmamalıdır.

Adil olmayan, yasalara aykırı ve etik olmayan bir şekilde faaliyet göstermemiz durumunda, sadece Şirket değil çalışanlar açısından da hukuki ve cezai yaptırımlar öngören birçok kanun mevcuttur.

Rakiplerimizle bilgi paylaşmamak veya serbest rekabeti engelleyecek şekilde onlarla gizlice anlaşmamak konusunda dikkatli olmalıyız.

SunExpress dünyanın dört bir yanında geçerli olan ilgili rekabet kanunlarına tam olarak uymaktadır. Bu alanda geçerli olan kurallar oldukça karmaşıktır ve ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bu kanunlar genellikle, ticareti makul olmayan bir şekilde kısıtlayan veya rekabeti azaltan sözleşmeler veya eylemleri yasaklamaktadır. Şirket ve çalışanlara uygulanan cezalar ağır olabilir. İşiniz gereği rakiplerle iş yapmanız gerekiyorsa, ilgili koşulları tam olarak bilmeniz ve bu koşullara tam olarak uymanız gerekmektedir.

SunExpress Rekabet Uyum Kurallarına bakınız.

Bazı ülkelerde belirli ülkeler ve taraflarla iş yapılmasını yasaklayan veya kısıtlayan birtakım kanunlar vardır.  Keza, bazı ülkeler uluslararası ticaret ile ilgili olarak, özellikle ithalat ve ihracat konusunda çeşitli kısıtlamalar uygulamaktadır ve bazı ülkeler ise belirli ürün ve teknolojiler ile ilgili ticari faaliyetleri kısıtlamakta ve yasaklamaktadır. Uluslararası işlemlerden sorumluyuz; dolayısıyla, bu kanunları ve uygulanma şekillerini öğrenmeli ve bunları uygulamalıyız.

Para aklama suçluların öncelikle yasa dışı paranın kaynağını gizlediği ve daha sonra bu yasa dışı parayı görünürde meşru olan bir gelire dönüştürmek suretiyle sisteme entegre ettiği bir süreçtir.

Şirketimizin itibarını korumamız ve muhtemel para aklama faaliyetlerini açığa çıkarmak için ilgili mercilerle iş birliği yaparak dürüstlük ilkesini geliştirmemiz gerekmektedir.

Şirket’in elektronik ekipmanını olası kişisel konular için kullanabilseniz de, Şirket iletişim sistemlerinde veya Şirket iletişimine gönderilen, bunlardan alınan veya saklanan bilgilerle ilgili kişisel gizlilik garanti edilmez.

Ayrıca, elektronik iletişim de dahil olmak üzere tüm belgeler Şirkete ait olduğundan, bunlar herhangi bir zamanda önceden bildirimde bulunmaksızın inceleme ve işleme tabidir.

Aşağıdakilerden herhangi birini içeren veya tanıtan iletişimler için Şirket’in bilgisayar kaynaklarını veya iletişim sistemlerini kullanamazsınız: kötü niyetli veya sakıncalı bir dil; yasa dışı, etik dışı veya müstehcen bilgiler; alıcının iş veya sistemlerinin kaybolması veya zarar görmesi muhtemel olan mesajlar; hakaret içeren mesajlar; çalışanın veya başkalarının çalışmalarına müdahale eden kullanımı; veya çalışanların izinsiz herhangi bir amaçla talep edilmesi.

SunExpress iş faaliyetlerinden kaynaklanan zararlı çevresel etkileri azaltır, gereken kaynakları mümkün olduğunca verimli bir şekilde kullanır ve çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için çalışır.